7.11.2019
Piłsudski, Paderewski, Mościcki, Rydz-Śmigły, Haller, Daszyński i… Osterwa – najważniejszych bohaterów II RP będzie można zobaczyć 13 i 14 listopada w filmie Ryszarda Ordyńskiego z 1935 roku. Sztandar wolności, przedstawiający dzieje walk o niepodległość, pokaże Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny. Premiera filmu po rekonstrukcji cyfrowej odbędzie się w kinie Iluzjon, a dzień później online – na ninateka.pl.
kadr z filmu Sztandar wolności, reż. Ryszard Ordyński
„Epopea czynu polskiego” w kinie i online
13 listopada o godz. 20.00 w warszawskim kinie Iluzjon, a dzień później podczas specjalnej transmisji online w serwisie Ninateka odbędzie się repremiera Sztandaru wolności, fabularyzowanego dokumentu zrealizowanego przez Ryszarda Ordyńskiego w 1935 roku. Ta wielka „epopea czynu polskiego” przedstawia dzieje walk o niepodległość od roku 1905. Przypomina żołnierzy Legionów, ich bohaterskie zmagania na frontach wojennych i gehennę w obozach jenieckich. Film ukazuje moment odzyskania niepodległości, przejęcie władzy przez Józefa Piłsudskiego, najważniejsze wydarzenia w czasie wojny polsko-bolszewickiej, a potem budowę nowego państwa polskiego. W dokumencie przewijają się najważniejsze postaci tego okresu m.in. Ignacy Mościcki, Ignacy Jan Paderewski, Ignacy Daszyński, Józef Haller, Jędrzej Moraczewski, Edward Rydz-Śmigły. Głównym bohaterem jest jednak Józef Piłsudski, a film zrealizowany na kilka miesięcy przed śmiercią Marszałka jest podsumowaniem jego dokonań i wyrazem najwyższego uznania.
Sztandar wolności powstał z materiałów z różnych lat, zebranych i przygotowanych przez Falangę, największy w latach 30-tych techniczny ośrodek produkcji filmowej Polsce. Wykorzystano również liczne materiały ikonograficzne – zdjęcia, ulotki, gazety. Prace nad filmem poprzedziły szeroko zakrojone poszukiwania archiwalnych materiałów. Ryszard Ordyński, który zmierzył się z ich brakiem, udał się w delegację do Berlina, gdzie starał się pozyskać brakujące ujęcia. Stało się to bezpośrednim przyczynkiem do szerokiej dyskusji w prasie dotyczącej konieczności stworzenia scentralizowanego, państwowego archiwum filmowego. Finał tych starań znalazł miejsce dopiero w 1955 roku, gdy powołane zostało Centralne Archiwum Filmowe, którego następcą jest obecnie Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny.
W efekcie poszukiwań, powstała pierwsza dźwiękowa kompilacja archiwalnych ujęć dokumentalnych. Praca nad filmem stanowiła olbrzymie wyzwanie dla twórców, którzy musieli zmierzyć się z montażem materiałów o różnej jakości.
Premiera filmu odbyła się w przededniu imienin Józefa Piłsudskiego, 18 marca 1935 roku, w warszawskim kinie Filharmonia przy ul. Jasnej 5. Wydarzenie swoją obecnością zaszczycił sam prezydent Ignacy Mościcki wraz z małżonką, a także członkowie rządu i ówczesny premier. Dochód ze sprzedaży biletów przeznaczono na wparcie towarzystwa „Opieka”, założonego z inicjatywy Aleksandry Piłsudskiej. W tym samym czasu na zamkniętym pokazie w Belwederze film w samotności oglądał, bardzo już chory Józef Piłsudski.
Frekwencyjny sukces w Polsce Sztandar wolności zawdzięczał wsparciu Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, które zalecało dyrektorom szkół zapoznać uczniów z tym filmem. Jednocześnie tytuł wszedł na ekrany kin w 9 największych miastach Polski. Był też najszerzej dystrybuowanym polskim filmem za granicą. Jego kopie wysłano m.in. do krajów Ameryki Południowej, USA i Niemiec.
Pokaz Sztandaru wolności w kinie Iluzjon to także obecnie wyjątkowa okazja by na ekranie zobaczyć Juliusza Osterwę. To jedyny film dźwiękowy w jakim pojawił się ten jeden z najwybitniejszych aktorów tamtych czasów.
Więcej informacji i ciekawostek o filmie można znaleźć na stronie Nitrofilmu.
Repremiera filmu odbędzie się w kinie Iluzjon 13 listopada o godz. 20.00. Bezpłatne zaproszenia do odbioru w kasie kina. Dzień później, 14 listopada o tej samej porze film podczas specjalnej transmisji zobaczą użytkownicy serwisu Ninateka.
Film poddano restauracji cyfrowej w ramach projektu: Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach XI Priorytetu „Kultura i dziedzictwo kulturowe” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Wydarzenie organizowane w ramach obchodów 100-lecia utworzenia sieci archiwów państwowych w Polsce, dzięki wsparciu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.
Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości.
„Niezła historia” – niepodległościowy cykl filmowy
Sztandar wolności będzie jednym z trzech prezentowanych w listopadzie w kinie Iluzjon filmów o tematyce niepodległościowej. W programie cyklu pt. „Niezła historia” znajdą się także Szaleńcy – niemy film fabularny w reż. Leonarda Buczkowskiego oraz Polonia Restituta 1918–1920, dokument będący kroniką wydarzeń, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości. Wszystkie trzy tytuły zostały odrestaurowane cyfrowo przez FINA w ramach projektu Nitrofilm.
Szaleńcy (1928), reż. Leonard Buczkowski, niemy film fabularny, współczesna muzyka: Stephen Horne, 135’’, DCP
,,Wielki krok naprzód w polskiej kinematografii” – pisano w przedwojennych recenzjach. To opowieść o trójce przyjaciół przemierzających bojowy szlak Legionów (1914-1920). Film wpisuje się w nurt kina patriotycznego, to zarazem pierwsza filmowa superprodukcja – zrealizowana przy udziale wielu formacji wojskowych, z nowatorskimi scenami bitew, bronią z epoki i najnowszymi zdobyczami technik wojskowych. To także jedna z ostatnich produkcji niemych.
Polonia Restituta 1918–1920 (1928), niemy film dokumentalny, współczesna muzyka: Semi-Invented Trio, 72’’DCP
To filmowa kronika wydarzeń, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości oraz ukształtowania jej granic po latach zaborów. Film został zrealizowany w związku z obchodami jubileuszu 10-lecia odzyskania niepodległości Polski, a uroczysta prapremiera w Operze Warszawskiej zgromadziła najwyższych dostojników państwa polskiego. Dzieło miało duże znaczenie propagandowe – ukazywało wysiłek narodu polskiego walczącego o odrodzenie swojego państwa, gdy pamięć o uwiecznionych wydarzeniach była ciągle żywa w społeczeństwie. W tym niemym dokumencie wykorzystano oryginalne materiały z lat 1917–1920 oraz rekonstrukcje z lat późniejszych. Film przedstawiał sylwetki wybitnych postaci tamtego okresu.
Szczegółowy program pokazów w ramach cyklu w kinie Iluzjon:
11.11, g. 18.00 Polonia Restituta 1918–1920
12.11, g. 17.30 Szaleńcy
13.11, g. 20.00 Sztandar wolności, repremiera
16.11, g. 18.00 Sztandar wolności
17.11, g. 20.00 Szaleńcy
18.11, g. 18.00 Polonia Restituta 1918–1920
Na seanse poza repremierą obowiązują bilety w cenie 12-14 zł do nabycia online lub w kasie kina. Od 19 listopada Polonię Restitutę i Szaleńców będzie można oglądać także online w serwisie Ninateka.
Więcej na stronie kina Iluzjon
Kino Iluzjon ǀ ul. Narbutta 50a ǀ Warszawa
Kontakt dla mediów:
e-mail: dorota.zajdel@fina.gov.pl
M. +48 723 510 077
T. 22 380 49 75
Nitrofilm ǀ o projekcie – w epoce kina niemego taśmy filmowe produkowane były z łatwopalnej nitrocelulozy. Nazywano je potocznie taśmami „nitro”. Z tego powodu w kinach często zdarzały się… pożary – zacięcie się taśmy w projektorze wystarczyło, aby zapaliła się pod wpływem ciepła żarówki projektora. Ze względów bezpieczeństwa taśmy nitro zaczęto masowo kopiować na niepalne nośniki, aż w połowie lat 50. zostały one całkowicie zastąpione bezpiecznymi taśmami „aceto”. Kopiowanie taśm wiązało się ze znaczną utratą jakości. Ponadto eksploatowane przez wiele lat taśmy aceto niszczyły się w trakcie pokazów, przez co znane dotychczas kopie filmów są często w bardzo złym stanie. W ramach projektu „Nitrofilm. Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie” FINA sięga do najstarszych generacji kopii filmowych, zapisanych na taśmach nitro. Projekt dotyczy tym samym najstarszego i najcenniejszego zbioru w archiwach FINA. Znajdują się w nich obecnie 162 polskie przedwojenne filmy fabularne. Rocznie digitalizowanych jest dziesięć wybranych tytułów, zaś jeden z nich, poddany rekonstrukcji cyfrowej ma swoją uroczystą repremierę. Do tej pory odrestauraowano 27 filmów, m.in. Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów (reż. Eugen Illes, Niemcy 1918), Pan Tadeusz (reż. Ryszard Ordyński, Polska 1928), Halka (reż. Konstanty Meglicki, Polska 1929). Do końca 2020 roku, liczba zdigitalizowanych w ramach projektu filmów wyniesie 105 tytułów.
KINO ILUZJON – znajdujące się pod opieką Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego (FINA) kino, którego znakiem charakterystycznym jest fioletowy neon. Położone przy ul. Narbutta 50a w Warszawie, w przepięknej części Starego Mokotowa w zabytkowym budynku dawnego kina Stolica. Iluzjon proponuje ambitny repertuar – połączenie klasyki, m.in. z archiwalnych zasobów FINA, i nowości oraz wybór nietuzinkowych wydarzeń filmowych: pokazów specjalnych, spotkań z twórcami, wystaw multimedialnych, seansów z muzyką na żywo, festiwali i przeglądów. ILUZJON należy do Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych. Wytrawnych widzów nie odstraszy brakiem popcornu, zachęci zaś bezkonkurencyjnym programem, atrakcyjnymi cenami biletów, przyjaznym otoczeniem, bliskością stacji metra oraz pyszną kawą serwowaną przez Iluzjon Café Bar. ILUZJON cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem publiczności i mediów, m.in. okrzyknięty został przez „Gazetę Wyborczą” miejscem magicznym, wyróżniony przez Radę Miasta Stołecznego Warszawy odznaką „Zasłużony dla Warszawy”, nagrodzony Wdechą (kulturalną nagrodą „Gazety Co Jest Grane 24”) w kategorii Miejsce Roku 2008 oraz polecany jest w alternatywnym przewodniku „Zrób to w Warszawie”.
[materiały prasowe]