Z okazji rocznicy Bitwy Warszawskiej FINA zaprasza m.in. na pokazy filmów fabularnych oraz dokumentów dotyczących drogi Polaków do odzyskania Niepodległości i Cudu nad Wisłą, a także spotkania z ekspertami i wyjątkowym projektem artystycznym inspirowanym filmem Polonia Restituta. Seanse odbędą się w warszawskim kinie Iluzjon oraz online w serwisie ninateka.pl.
Pamięć i (nie) pamięć o roku 1920.
Filmy i komentarz ekspercki online
15 sierpnia o godzinie 19.00 w serwisie Ninateka, za darmo i bez reklam, zostanie premierowo udostępniony krótki reportaż filmowy Pogrom Bolszewików oraz zapis specjalnie przygotowanego na tę okazję eksperckiego komentarza prof. dr. hab. Andrzeja Nowaka i dr. hab. Mariusza Guzka, prof UKW pt. Pamięć i (nie) pamięć o roku 1920 w polskiej kulturze. Pretekstem do dyskusji będą filmowe wizerunki wydarzeń z tamtego okresu, zachowane w materiałach archiwalnych FINA. Rozmowa będzie również refleksją nad kształtem i formami obecności tematu wojny polsko-bolszewickiej na przestrzeni całego stulecia.
Film Pogrom Bolszewików dotychczas istniejący w archiwum FINA jako Wojna polsko-rosyjska, został zidentyfikowany w 2020 roku. Jest to jedyny ocalały, niestety niekompletny materiał z produkcji filmowej Centralnego Urzędu Filmowego (CUF). Dzięki niemu, początkowo bez wielkiego entuzjazmu ze strony wojskowych, zaczęto kręcić sceny z życia żołnierzy w czasie I wojny światowej, a następnie wojny polsko-bolszewickiej. Pogrom Bolszewików to jeden z wielu tzw. filmów aktualnych z frontu walk. Należy jednak pamiętać, że operatorzy najczęściej nie uczestniczyli wówczas w walkach. Filmowano względnie bezpieczne przemarsze, życie codzienne żołnierzy, a sceny bitewne były najczęściej aranżowane. Filmy tego typu miały charakter informacyjny, ale też propagandowy.
Od 15 sierpnia będzie można zobaczyć w Ninatece także inne filmy, fabuły i dokumenty, pochodzące z zasobów FINA, poświęcone wydarzeniom z początku XX wieku: odzyskaniu przez Polskę Niepodległości, wojnie polsko-bolszewickiej oraz Bitwie Warszawskiej:
Cud nad Wisłą, reż. Ryszard Bolesławski, Polska, 1921 r. To zrealizowany z rozmachem, składający się pierwotnie z dwóch serii, dramat patriotyczny, ilustrujący epizody wojny polsko-bolszewickiej.
Dla Ciebie Polsko, reż. Antoni Bednarczyk, Polska, 1920 r. Historia miłości dwojga młodych ludzi – Franka i Hanki. Ich uczucie zostaje wystawione na próbę przez wybuch wojny polsko-bolszewickiej. Broniąc swojej ojczyzny, zakochani pozostają wierni swoim uczuciom. Ich oddanie zostaje wynagrodzone przez los.
Szaleńcy, reż. Leonard Buczkowski, Polska, 1928 r. Debiut fabularny Leonarda Buczkowskiego, który później zostanie twórcą m.in. słynnego filmu Zakazane piosenki. Szaleńcy to pierwsza filmowa superprodukcja – zrealizowana przy udziale wielu formacji wojskowych, z nowatorskimi scenami bitew, bronią z epoki i najnowszymi zdobyczami techniki.
Polonia Restituta 1918–1920, reż. nieznany, Polska, 1920 r. Wykonany na początku 1928 roku niemy film to kompilacja ujęć dokumentalnych zarejestrowanych w czasie walk niepodległościowych i Bitwy Warszawskiej.
Sztandar wolności, reż. Ryszard Ordyński, Polska, 1935 r. Cyfrowo zrekonstruowany przez FINA dokument Ryszarda Ordyńskiego przedstawia walkę o niepodległość Polski w latach 1905–1920.
Więcej informacji na stronie FINA.
Udostępnienie komentarza oraz filmów jest częścią projektu „Pamięć filmu. Cud nad Wisłą i inne wydarzenia historyczne w filmowych zasobach FINA”.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022.
Niezła historia!
100-lecie Bitwy Warszawskiej w kinie Iluzjon
Na cykl „Niezła historia” w stołecznym kinie Iluzjon złożą się trzy filmy w różny sposób ukazujące dzieje walk o niepodległość, a także wojnę polsko-bolszewicką: wydarzenia poprzedzające Bitwę Warszawską, jak i następujące po niej.
15 sierpnia o godz. 15.00 kino Iluzjon zaprezentuje Szaleńców w reżyserii Leonarda Buczkowskiego film z 1928 roku określany mianem pierwszej polskiej superprodukcji. Tego sama dnia o godz. 19.00 na wielkim ekranie będzie można zobaczyć dwa dokumenty, filmową kronikę wydarzeń, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości oraz ukształtowania jej granic po latach zaborów: Polonia Restituta 1918–1920 oraz bogaty w materiały archiwalne Sztandar wolności ukazujący postać i drogę życia Józefa Piłsudskiego. Wszystkie filmy zostały zrekonstruowane przez FINA w ostatnich latach.
Bilety na seanse w specjalnej cenie 10 zł.
Więcej informacji na stronie kina Iluzjon.
[materiały prasowe]
Pełny repertuar obchodów dostępny na stronie Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego
Zdjęcie wprowadzające: Kadr z filmu Polonia Restituta, reż. nieznany, Polska, 1920 rok.
