Olga Gaertner
13 listopada 2020 roku
Oglądając filmy, zarówno te ze złotej ery Hollywood jak i współczesne, zastanawiamy się nierzadko nad biografią danych bohaterów – czy jeszcze żyją? Skąd pochodzą i jak trafili do amerykańskiej Fabryki Snów?
Wiele z tych historii może nas zaskoczyć, albowiem polskiego pochodzenia możemy nie łączyć z takimi nazwiskami jak Gloria Swanson czy Paul Newman. A jednak…
Poniżej przedstawiamy tylko niektórych artystów, w których biografiach dopatrzymy się polskich korzeni.
Carroll Baker

domena publiczna
Na świat przyszła 28 maja 1931 roku jako Karolina Piekarski. Przełomem w jej karierze aktorskiej były role w filmach: Olbrzym (1956), w którym grała u boku Jamesa Deana oraz Laleczka (1956), za którą to rolę otrzymała Oscara.
Dzięki swojej wyjątkowej urodzie grała z powodzeniem role zmysłowych piękności, ale także silnych i zdecydowanych kobiet, tak jak w 1990 kiedy u boku Arnolda Schwarzeneggera stworzyła kreację niebezpiecznej babci w filmie Gliniarz w przedszkolu. Caroll obecnie mieszka w Nowym Jorku.
Pesach Burstein

Źródło: collections.mcny.org
Amerykański komik, reżyser wodewilu (głównie w języku jidysz) i piosenkarz urodził się w Pułtusku (niektóre źródła podają Warszawę jako miejsce urodzenia artysty) w 1896 roku w rodzinie żydowskiej. Po ucieczce z domu wraz z żydowską trupą teatralną rozpoczął swoją artystyczną przygodę osiedlając się w Stanach Zjednoczonych na początku lat 20. XX wieku.
Jego talent wokalny umożliwił mu podpisanie kontraktu z wytwórnią Columbia Records. Wówczas z powodzeniem rozpoczął karierę wodewilową.
W 1939 roku przyjechał wraz z żoną na występy w Polsce, jednak ze względu na rosnące niepokoje przed zbliżającą się wojną amerykańscy dyplomaci zasugerowali Pesachowi skrócenie tournée i powrót do USA co też artysta uczynił. Burstein otworzył swój własny teatr na Brooklynie.
Już po II wojnie światowej przyczynił się aktywnie do promowania języka jidysz i żydowskiej kultury na świecie. Zmarł na kilka dni przed swoimi 90 urodzinami w 1986 roku. Pochowany jest na cmentarzu żydowskim w Nowym Jorku.
George F. Dzundza

Źródło: IMDb
Aktor urodził się w 19 lipca 1945 roku w Bawarii. Jego ojciec Ukrainiec i matka Polka przebywali tam zesłani na przymusowe roboty. Rodzina spędziła pierwsze lata po zakończeniu wojny w obozach dla wysiedleńców, następnie przeniosła się do Amsterdamu i stamtąd w latach 50. wyemigrowała do USA.
Tam młody George rozpoczął naukę w szkołach artystycznych i ostatecznie możemy go podziwiać na wielkim ekranie w takich filmach jak: Nagi instynkt (1994), Karmazynowy przypływ (1995) czy Młodzi gniewni (1995).
Peter Falk

domena publiczna
Niezapomniany porucznik Colombo urodził się 16 września 1927 roku w Nowym Jorku. Aktor ma polsko-rosyjskie korzenie ze strony ojca, zaś czesko-węgierskie ze strony matki. Rodzina miała także korzenie żydowskie.
Mając trzy lata zapadł na siatkówczaka, w wyniku czego trzeba mu było usunąć operacyjnie prawe oko. Wcześniejsze doświadczenie w pracy policjanta oraz szklana proteza w oku nadała jego najpopularniejszej postaci niepowtarzalny charakter.
Oprócz roli porucznika Colombo, która przyniosła mu światową sławę, grał również w kinie artystycznym. Wspomnieć należy o występie w Niebie nad Berlinem (1987) w reż. Wima Wendersa czy Ciotce Julii i skrybie (1990) w reż. Jona Amiela, który to film jest adaptacją powieści Mario Vargasa Llosy.
Peter Falk zmarł w Los Angeles 23 czerwca 2011 roku. Pod koniec życia gnębiła go demencja oraz choroba Alzheimera.
Estelle Getty

domena publiczna
Stój, bo mamuśka strzela! Taki postrach siała w filmie pod tym samym tytułem Estelle Getty. Aktorka grała w nim w 1992 roku Tutti Bomowski wcielając się w filmową matkę samego Sylwestra Stallone.
Estelle przyszła na świat 25 lipca 1923 roku w Nowym Jorku jako Estelle Scher – córka Karola i Sary, żydowskich emigrantów z Polski. Podczas swojej kariery aktorka wystąpiła w takich popularnych filmach m.in. Tootsie (1982), Maska (1985) czy Stewart Malutki (1999).
Aktorka zmarła 22 lipca 2008 roku w wieku 84 lat.
Harvey Keitel

domena publiczna
Jest obecnie jednym z najpopularniejszych aktorów światowego kina – sławę zdobył dzięki rolom w filmach Martina Scorsese, ale z powodzeniem gra u największych reżyserów m.in. Romana Polańskiego, Ridleya Scotta czy Quentina Tarantino.
Aktor urodził się 13 maja 1939 roku w Nowym Jorku w rodzinie emigrantów z Polski i z Rumunii. Od najmłodszych lat sprawiał dosyć duże problemy wychowawcze. Znany jest również, już jako wzięty aktor, z nieco hulaszczego trybu życia.
Już jako młody chłopak imał się przeróżnych prac biorąc jednocześnie lekcje aktorstwa. Dzięki zabiegom warsztatowym nie tylko udało mu się wyleczyć z jąkania, ale zaczął też otrzymywać pierwsze propozycje filmowe.
Paul Newman

domena publiczna
Aktor, którego nikomu nie trzeba bliżej przedstawiać. Choć Paul cierpiał na daltonizm, który uniemożliwił mu karierę pilota, nie przeszkadzało mu to, aby stać się jedną z największych gwiazd Hollywood i wytrawnym kierowcą rajdowym.
Newman przyszedł na świat 26 stycznia 1925 roku w stanie Ohio. Jego matka pochodziła ze Słowacji, ojciec zaś był potomkiem żydowskich emigrantów z Polski i z Rumunii.
Newman zagrał w kilkudziesięciu filmach jako aktor, zaś wyreżyserował 6 filmów. Zmarł na raka płuc we wrześniu 2008 roku. Miał 83 lata.
Gloria Swanson

domena publiczna
Czołowa gwiazda filmu lat 20. XX wieku, ale jako aktorka była aktywna w latach 1915–1974.
Gloria urodziła się 27 marca 1899 roku w Chicago. Jej ojciec był Szwedem, natomiast matka Adelaide Klanowski miała m.in. polskie korzenie.
Swanson spełniała się nie tylko jako aktorka, ale także malowała obrazy. Była również przedsiębiorczą biznes woman prowadzącą własną wytwórnię filmową oraz projektującą ubrania.
Aktorka jako zagorzała wegetarianka głosiła dobrodziejstwa zdrowego stylu życia i odżywiania się. W kinie dźwiękowym występowała już rzadziej niż w filmach niemych, jednak za najwybitniejszą uznaje się jej rolę w filmie Billy’ego Wildera Bulwar zachodzącego słońca (1950).
Gloria zmarła 4 kwietnia 1983 roku w Nowym Jorku.