J.B.T.
„Kino dla Wszystkich”
1938 nr 15
Przeróbka powieści Rodziewiczówny mogłaby być rzetelnym i uczciwym filmem patriotycznym, bardzo katolickim i szlacheckim, gdyby nie roztopiono tych potencjalnych zalet w scenariuszu tkwiącym w mdłym sentymentalizmie, w jakiejś cukierkowo-pocztówkowej atmosferze cyklu „ułan i dziewczyna jak malina”.
Film jest fałszywy, albowiem trzeba było pójść drogą wyraźnego realizmu albo, co może byłoby lepsze, stworzyć legendę, a nie jakiś nastrój z nieprawdziwego zdarzenia, z bajeczek dla grzecznych dzieci.
Florian krzywdzi niewątpliwie Rodziewiczównę, udałoby się bowiem z jej powieści wykroić na ekran coś mocniejszego i bardziej zdecydowanego. Ciepło-kluskowaty scenariusz dobił reżyser z przedziwnym uporem broniący się przed nadaniem filmowi wyraźniejszej formy. Poszczególne sceny są uczuciowo niewymierzone, zbyt długie lub za krótkie, a bardzo naciągany happy end mija się z celem, nie potrafiąc wywołać wśród widzów nastroju przerażenia, przeradzającego się w ostatniej chwili w zadowolenie, że bohaterowie wyszli cało z opresji. Zakończeń zresztą w filmie jest dwa, a akcent dramatyczny niepotrzebnie postawiony na pierwszym z nich, podczas gdy drugie, właściwe, wychodzi raczej bezbarwnie, mimo umiejętnego robienia nastroju fotograficznego pod obrazy Grottgera. […]
Aktorsko Florian stoi może na gorszym poziomie jeszcze niż Gehenna. […] Bohaterką Rodziewiczówny jest Angel-Engelówna, która ze szkodą dla samej siebie stara się naśladować najgorsze wzory Jadzi Smosarskiej z jej najgorszego „sfinksowego” okresu. Słodycz niebiańska do kwadratu, która zabija wszelkie żywsze i prawdziwsze odruchy, lukrecjowa dobroć serca, przekreślająca najskromniejsze próby zagrania po prostu i normalnie zwyczajnej sceny. Współczujemy p. Angel-Engelównie, że reżyser pozwala jej chodzić po ekranie w aureoli świętości.
Zdjęcie wprowadzające: Stanisława Angel-Engelówna i Kazimierz Junosza-Stępowski na fotosie z filmu Florian. Źródło: Fototeka/FINA
