„A więc wojna! Z dniem dzisiejszym wszystkie zagadnienia schodzą na plan dalszy…” – tak rozpoczynający się komunikat można było usłyszeć w audycji Polskiego Radia rankiem 1 września 1939 roku. Niemcy przekroczyli granicę II RP, a kilkanaście dni później Związek Sowiecki przypieczętował pakt zawarty z III Rzeszą 23 sierpnia. Polska stała się terenem pierwszego aktu II wojny światowej – miejscem, w którym miał zrealizować się najbardziej bezwzględny plan dwóch totalitaryzmów.
W przededniu 80. rocznicy tych wydarzeń Instytut Pileckiego oraz Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny zaprezentują poruszający przegląd filmów, które opowiadają historię przełomu czasu pokoju i rzeczywistości wojennej. Na przygotowaną specjalnie na tę rocznicę opowieść złożą się odnalezione i zdigitalizowane unikalne filmy z Polskiej Agencji Telegraficznej z lat 1935–1939, które będą wyświetlone po raz pierwszy. Premierowe materiały filmowe PAT zestawione z niewykorzystanymi fragmentami propagandowego filmu Fritza Hipplera Feldzug in Polen, uzupełnione zostaną narracją Świadków Epoki – osób, które jako dzieci zapamiętały dramatyczny czas ostatnich dni II Rzeczypospolitej.
Premierowy pokaz Niezapomnianych kadrów poprzedzi przegląd klasycznych filmów ukazujących dramat wrześniowych dni z trzech perspektyw: agresorów, którzy poprzez propagandowe formy, starali się opowiedzieć o inwazji na Polskę; walczącej Warszawy pod prezydenturą Stefana Starzyńskiego oraz zagranicznych korespondentów z Francji, Wielkiej Brytanii i USA. Całość dopełnią krótkie wprowadzenia specjalistów. We foyer Iluzjonu będzie można zapoznać się z relacjami uczestników wydarzeń sprzed 80 lat, nagranymi w ramach projektu #ŚwiadkowieEpoki.
➡ 31 sierpnia, Kino Iluzjon
➡ wstęp wolny, bezpłatne wejściówki na każdą z dwóch części pokazu do odebrania w kasach kina Iluzjon od 19 sierpnia
➡ 18:00 || Polski wrzesień w oczach świata – przegląd kronik filmowych
✔ La Polonaise, Wielka Brytania 1939, 8’
✔ Męczeństwo Polski (Le Martyre de la Pologne), Francja 1939, 10’
✔ Oblężenie Warszawy (Siege of Warsaw), Julien H. Bryan, USA 1939, 10’
✔ Kampania polska (Feldzug in Polen), reż. Fritz Hippler, Niemcy 1940, ok. 10’ (fragment)
✔ Wyzwolenie (Oswobożdienije), reż. Ołeksandr Dowżenko, ZSRR 1940, ok. 10’ (fragment)
✔ Kronika oblężonej Warszawy, Polska 1939, 10’
Polski wrzesień w oczach świata to unikalne zestawienie trzech perspektyw początku wojny, które konfrontują ze sobą optykę agresorów, obserwatorów świata Zachodu oraz broniącej się Warszawy.
Niemiecka agresja na Polskę w piątkowy poranek 1 września 1939 roku stała się najważniejszym tematem zapełniającym nagłówki gazet na całym świecie. W niespełna trzy tygodnie później – 17 września – od wschodu wkroczyła na polskie ziemie armia ZSRS. Relacje z trwającej kampanii nagrywają Francuzi, Brytyjczycy oraz Amerykanin – Julien H. Bryan. To z tych materiałów powstają obrazy, które ukazują pierwszy akt światowego konfliktu. W tym samym momencie filmowcy prezydenta Starzyńskiego rejestrują dramat walczącej Warszawy. Inwazja na terytorium Polski staje się również tematem propagandowych filmów dwóch państw totalitarnych: III Rzeszy i Związku Sowieckiego.
Pokaz kronik będzie poprzedzony wprowadzeniem historycznym.
➡ 20:00 || Niezapomniane kadry – opowieść o czasie pokoju i wojny
Niezapomniane kadry to przejmująca opowieść o ostatnich latach II RP zestawiona z brutalną rzeczywistością niemieckiej napaści we wrześniu 1939. Na film składają się fragmenty niepublikowanych dotąd przedwojennych materiałów filmowych Polskiej Agencji Telegraficznej oraz nieznane sceny z ataku na Polskę, które zostały zarejestrowane przez niemieckie ekipy filmowe. Historię czasu przełomu opowiadają naoczni świadkowie tamtych wydarzeń. To oni – Świadkowie Epoki – po osiemdziesięciu latach dzielą się obrazami, które zapadły im w pamięć na całe życie.
Wprowadzenie przed pokazem poprowadzi Wojciech Saramonowicz – kierownik projektu „Świadkowie Epoki”.
[materiały prasowe]
