Jerzy Kępiński
„Kino”
28 listopada 1937, nr 48

Reri zgasła dawno. Rozpalona Jadzia stygła również. Pękata Żaba świeciła jeszcze pełnym światłem, rzucając oślepiający snop w półmrok atelier^[1].

Spazmatycznie łkała roześmiana przed chwilą Tamara Wiszniewska, Dominiak^[2] ocierał zroszone potem czo­ło. Z boku stał Cybulski, bohater na­kręcanego właśnie filmu^[3].

– Zając, jadę na dwa tysiące kilo­metrów. Wyjeżdżam jutro rano, wracam za dwa dni. Muszę dotrzeć nowy samochód…

– Sam jedziesz?

– Sam, bo któż by tam chciał: jest to wojskowy „łazik” bez karoserii, osłon, nawet prawie bez szyb…

Stałem właśnie obok… I ten podsłuch sprawił, że na przedziwnego kształtu zestaw czterech kółek i silniczka sia­dły nazajutrz rano dwie figury wypcha­ne swetrami, szalami i innym „mate­riałem grzejącym”.

Z przyczyn od nas niezależnych, za­mierzone dwa tysiące zmalały do jed­nego, który mieliśmy pochłonąć w cią­gu nocy i dnia.

Zapuszczony motor warknął, pisnął i zaczął miarowo, dwutaktowo terko­tać. I wkrótce za nami wiła się wyjąt­kowo równa szosa, pod nami pracowi­cie trajkotało 11 koników naszej mikrolimuzyny.

Na pierwszych kilometrach rekwirujemy melancholijnie zwisający z fury bat, po który, wiedzeni jedną myślą, obaj wyciągnęliśmy ręce. Zatknięty za ramę, wiernie towarzyszy podczas ca­łej jazdy, wzbudzając sensację zwła­szcza w restauracjach, do których za­wsze z nim wchodźmy.

Jedziemy nic nie mówiąc, gdyż pęd powietrza zdecydowanie nie sprzyja rozmowie. Milcząco podziwiamy bajeczną grę kolorów jesieni: złota, zie­leni, głębokiego błękitu i słońca.

Mijają godziny, w tyle za nami pozostają kilometry szos śląskich, pomor­skich, pięknego Mazowsza.

Pewna ręka naszego popularnego amanta ekranu ze spokojem kieruje wóz­kiem, który w miarę docierania się, mknie coraz szybciej.

Mimo woli zastanawiam się, czy mój przemiły towarzysz jest lepszym akto­rem czy kierowcą? Wyrok w sprawie pierwszej zostawiam rzeszom wielbi­cielek, wyrok drugi pozwolę sobie wy­dać sam: kierowcą jest bez zarzutu.

Tak się złożyło, że jeździłem z wieloma asami kierownicy, wygami z wielu wyścigów i jednego żałuję tylko. Ża­łuję, że nie mogę widzieć Cybulskiego przy kierownicy rasowej wyścigówki! Co za wyczucie dystansu, jaki spokój, opanowanie i pewność ruchów!

Zbliżał się koniec naszej jazdy w po­tokach jesiennego słońca. Pozostał ostatni etap Radom – Warszawa.

Radom. Któż nie znał wspaniałego typu szlachcica śp. Wierzbickiego? On sam był wzorem uprzejmości i staro­polskiej gościnności, z jaką przyjmo­wał każdego w swojej winiarni. Nie­stety, śmierć zabrała go. Ale tradycja jego zakładu z pietyzmem i wielką sta­rannością przechowywana jest nadal^[4].

Samochodzik łyknął mieszankę w rynku, my u Wierzbickiego, i pokrzepieni, z nieodstępnym batem, ruszyli­śmy dalej.

Mrok gęstniał. Szarzał świat, gdzie nie gdzie jeszcze się wyzłocił, aż sczerniał zupełnie.

Miarowa praca motoru, doskonała szosa, mrok jesiennego wieczoru i ja­koś tak niespodziewanie, z przydroż­nych może wierzb lub złotych klonów spłynęło na dwu samotnych ludzi roz­marzenie. Zdobyliśmy się na trzy sło­wa tylko:

– Pięknie, prawda?

– Cudnie…

Głęboki gong motocykla za nami przerwał zadumę. Motocyklista minął nas, zahamował, spojrzał ciekawie, do­dał gazu, łapiąc od razu „70-tkę”, po chwili stanął i dał nam znak. Zatrzy­maliśmy się. Okazało się, że to pro­boszcz z Ostrowi tak z fantazją krę­cił gaz, śpiesząc do domu. Lecz budzą­cy wszędzie sensację nasz samocho­dzik zaintrygował i jego. Po krótkiej rozmowie ruszyliśmy: on od razu „80”, my skromniej, o 20 mniej: 60 kilome­trów na godzinę na takiej „linijce” też coś znaczy.

Niestety, nie dojechał tego dnia ks. proboszcz do Ostrowi. Kilka kilome­trów za Grójcem pirat naszych szos – furmanka – zmieniła oprofilowanie nowiutkiego BMW, proboszcza przy­prawiła o wstrząs, a nas zamieniła w przygodnych samarytan. Do Warsza­wy pojechał już ks. proboszcz wraz ze swoim motocyklem na ciężarówce.

Nie dane nam było jechać spokojnie. Jeszcze jednego motocyklistę musieli­śmy wziąć „na pokład” i dostarczyć do stolicy.

Maszty Raszyna i łuna świateł, przecięta czerwienią neonów – Warszawa coraz bliżej.

Prawie o północy ,,lądujemy” w War­szawie. Jazda skończona. Szkoda. Ju­tro pójdzie Pan, Panie Mieczysławie, znów do atelier, by dawać ułudę wiel­kiej tragedii czy wielkiej radości, mi­łości lub nienawiści – tysiącom ludzi wpatrzonym w srebro ekranu… Mnie porwie inny wir, niemniej zachłanny.

Więc, do widzenia, może do nowej jazdy, a może do nowego filmu. Jeśli z Panem, to zawsze i tu, i tam.

^[1] Lampy oświetleniowe nosiły imiona popularnych i lubianych aktorów.
^[2] Franciszek Dominiak (1897–1984), aktor drugoplanowy.
^[3] Chodzi o film Dziewczyna szuka miłości w reż. Romualda Gantkowskiego. Premiera tego filmu odbyła się 18 marca 1938 roku.
^[4] Stanisław Wierzbicki otworzył swoją restaurację w 1898 roku. Dzięki wspaniałej kuchni i wyśmienitym gatunkom wina lokal stał się jednym z najsłynniejszych miejsc w Europie. Niestety, w latach 30. XX wieku Wierzbicki popadł w długi. Zmarł w 1937 roku, a jego lokal zaczęła prowadzić żona z synem.

Zdjęcie wprowadzające: Tamara Wiszniewska i Mieczysław Cybulski na fotosie z filmu Dziewczyna szuka miłości (1938). Źródło: Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny (FINA). 

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Like