Polonia Restituta

Film dokumentalny Polonia Restituta, zrealizowany w roku 1928, przedstawia wydarzenia, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości i ukształtowania jej granic po latach zaborów. Ukazuje m.in.: niemiecką okupację Warszawy, walki z Ukraińcami o Galicję Wschodnią, wyzwolenie Wilna, wojnę polsko-sowiecką, sojusz polsko-ukraiński i zdobycie Kijowa, kontrofensywę polską w sierpniu i wrześniu 1920 r., zawarcie pokoju ryskiego oraz główne postaci tych wydarzeń m.in.: marszałka Józefa Piłsudskiego, premiera Leopolda Skulskiego, generała Edwarda Rydza-Śmigłego, generała Lucjana Żeligowskiego, Józefa Becka. Znaczna część filmu poświęcona jest Wojsku Polskiemu –  jego wyposażeniu i uzbrojeniu. Widoczne są także m.in.: uroczystości, architektura miast i wsi, zniszczenia wojenne.

Przy realizacji Polonii Restituty wykorzystano autentyczne materiały z lat 1917-1921, nakręcone przez znanych (m.in. Stanisława Sebela, Antoniego Wawrzyniaka, Alberta Wywerkę) i nieznanych operatorów. Ich producentem był Centralny Urząd Filmowy przy Naczelnym Dowództwie Wojska Polskiego. Po likwidacji CUF w roku 1923 materiały te trafiły do Muzeum Wojska. Zrekonstruowano też kilka sekwencji z lat późniejszych. Film miał duże znaczenie propagandowe – w roku jubileuszu 10-lecia odzyskania niepodległości przybliżał niedawną historię Polaków walczących o odrodzenie swojego państwa. Film wyświetlano nie tylko w Polsce, ale także w Stanach Zjednoczonych dla Polonii.

Uroczysty pokaz filmu Polonia Restituta, pod protektoratem generała Daniela Konarzewskiego z udziałem najwyższych dostojników państwa, odbył się 27 lutego 1928 roku w Operze Warszawskiej. Słowo wstępne wygłosił pisarz Juliusz Kaden-Bandrowski.

W roku 2018 film Polonia Restituta został wpisany na Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć Świata”.