Cyganka Aza

dramat
obszerne fragmenty
1926
6 marca 1926 roku
fabularny
Artur Twardyjewicz
Artur Twardyjewicz
Albert Wywerka (atelier), Max Fassenberger (plenery)
Stanisław Jarocki
Diana-Film
wnętrza pałacu hr. Żółtowskiego w Jarogniewicach pod Poznaniem; Ojców i koło Pieskowej Skały pod Krakowem
powieść Józefa Ignacego Kraszewskiego „Chata za wsią”
niemy
Lux S.A. (w byłej Kongresówce, na Kresach Wschodnich i Górnym Śląsku); Filma S.A. (w Wielkopolsce, na Pomorzu i Gdańsku); Kolos (na Małopolskę i Śląsk Cieszyński)
Chata za wsią
W majątku pana Adama zjawiają się Cyganie. Jest wśród nich młody Tumry, który pokochał Motrunę, córkę osiadłego we wsi Cygana. Miłości Tumrego i Motruny przygląda się piękna i dzika Cyganka Aza. Cyganie odjeżdżają, natomiast Tumry postanawia pozostać we wsi i poślubić Motrunę. Czeka ich jednak okrutny los. Wszyscy zwracają się przeciwko nim, a ojciec przeklina córkę i podpala im chatę. Tumry i Motruna są w bardzo ciężkiej sytuacji, cierpią nędzę, Motruna spodziewa się dziecka. Aza nie mogąc zapomnieć Tumrego doprowadza do powtórnego przyjazdu Cyganów do wsi. W Tumrym zakipiała cygańska krew: pędzi jak szalony do obozu i pada do nóg Azy. W gorących pieszczotach zapomina o swej niedoli, o żonie, o wszystkim. Tumry przeżywa dylemat, lecz w końcu Tumry porzuca żonę i dziecko i wyrusza z Azą na czele obozu. Żona widząc odjeżdżających Cyganów pada martwa.
Obsada aktorska
Władysław Bracki – Tumry
Irena Jedyńska – Aza
Kazimiera Skalska – Motruna
Ziemowit Starski – Adam
Zygmunt Chmielewski – Aprasz
Antoni Piekarski – Janek
A. Arsenjew – Łepiuk
Tina Valen – Maryna
Wanda Jurkiewiczowa – Fanny
Lydia de Rogossa – Jaga
Michał Melina – lokaj
Mariusz Sas – Harasymowicz
Iza Wiśniewska – Wanda